بررسی اثر توسعه انسانی بر رشد اقتصادی

انتشار نخستین گزارش توسعه انسانی در سال 1990 که با تلاش های محبوب الحق و آمارتیا سن آغاز شد توجه اقصاددانان و سیاستگذاران اقتصادی را بیش از پیش معطوف نقش محوری توسعه انسانی در توسعه همه جانبه و اقتصادی- اجتماعی جوامع کرد. به این ترتیب در مطالعات توسعه، بررسی ابعاد مختلف توسعه انسانی و اثرگذاری آنها بر رشد اقتصادی و همچنین تأثیر عوامل گوناگون همچون رشد اقتصادی بر توسعه انسانی در پژوهش های این دو دهه اخیر اهمیت بالایی پیدا کرده اند. در این پژوهش با استفاده از الگوی داده های مقطعی برای 29 کشور منتخب از میان کشورهای در حال توسعه و به روش حداقل مربعات معمول (ols) به بررسی رابطه متقابل رشد اقتصادی و توسعه انسانی بر یکدیگر در طول سالهای 1970 تا 2009 پرداختیم. ابتدا چرخه های توسعه ای هر کشور را در طول 4 دهه بررسی کردیم و سپس در دو بخش دیگر به بررسی رابطه این دو شاخص با استفاده از الگوی داده های مقطعی پرداختیم. یافته های این پژوهش نشان می دهند که هر دو شاخص با یکدیگر رابطه مثبت و معناداری دارند. سیاستهای عمومی در دو حوزه سلامت و آموزش رابطه مثبت و معناداری با توسعه انسانی دارند و منجر به بهبود توسعه انسانی در همان دوره و دوره های آتی می شوند. فقر و نابرابری بعنوان عواملی هستند که تأثیر منفی و معناداری بر رشد اقتصادی و توسعه انسانی دارند و منجر به کاهش تأثیر این دو شاخص بر یکدیگر می شوند. واژه های کلیدی: توسعه انسانی، رشد اقتصادی، چرخه های توسعه، سلامت، آموزش، فقر و نابرابری.